Wat is een schrijvershotel zonder schrijvers? Een pen zonder inkt? Gedurende zes maanden wordt er wekelijks een auteur uitgenodigd voor een verblijf in het Ambassade Hotel en beschrijft daar hoe het schrijverschap in deze tijd voor hem of haar is. Het Parool publiceert de columns wekelijks.

Goed, we beginnen opnieuw. De eerste versie van dit stuk is verworpen – een geforceerde literaire bespiegeling over de zielsverwantschap tussen schrijver en hotel (iets met onderweg zijn en onbekende deuren) en dan met een Cees Nooteboomsausje eroverheen, sprinkle dusten met wat Grunbergalia over heimatloosheid. Klaar.

Het liep anders. Ik had boeken bij me, een schriftje, een laptop, maar ik was geen schrijver. Ik was een twaalfjarig jongetje, pukkelig, vlak voor de grote groeispurt. Een jongetje dat iets verschrikkelijks had gedaan.

Eén middag werkte ik hier. Dankzij Lucas, een vakantievriendje. Lucas, zijn broertje Louis en ik, we voetbalden, sjokten langs de waterlijn en trapten tegen slakkenhuizen. Hun vader, Wouter, zat altijd aan de kade. Naast hem: boeken. Filosofische boeken, boeddhistische, boeken over stenen. Wouter was ‘de baas’ van een Amsterdams hotel. En ik mocht best een dagje meehelpen, als ik dat wilde.

Lucas, die soms toegaf dat hij misschien ooit, grotemensenlater, het hotel zou overnemen, leidde me rond. Ik wilde het goed doen, mocht Lucas niet teleurstellen, Wouter niet, de krakende treden, de Cobraschilderijen. Ik was in een traditie geplaatst, van butlers en liftjongens, van toezichthouders, van eerbiedwaardige zorgers. Het ging niet denderend. De ruiten die ik lapte, met een zware gele doek, werden niet doorschijnend. De ontbijttafels die ik dekte, leken nooit helemaal symmetrisch, hoe vaak ik ook met de botermesjes schoof. Goed, ja, en toen ging het echt mis.

Een Amerikaanse man – een handelsreiziger? een spion? – vroeg me of ik zijn rolkoffertje kon dragen. Ik zette het koffertje naast zijn bed. Een klik. Ik opende mijn zweterige knuist en zag een stukje plastic – een klepje, een slotje? Toen hij niet keek legde ik het op de juiste plek, hopend dat hij het niet zag. Hij gaf me een rijksdaalder fooi, maar ik bedankte voor de eer.

Ach, welke eer? Iets was bij me in bewaring gedaan, iets belangrijks, nu stuk. Ik was woedend, gekwetst. Geen idee wat ik tegen Lucas heb gezegd, tegen Wouter, geen idee wat ik als reden heb opgegeven dat het bij deze middag zou blijven.

Hij loopt hier nu weer rond, Lucas. De handen trots op zijn rug gevouwen. Hij is de baas, zoals zijn vader eens. En ik zit op het terras, aan de kade, denkend aan die man die ooit aan de kade zat, hij met zijn boeken, ik met mijn schriftje.

Wat is een schrijvershotel? Een plek om aan te komen, om te denken aan mensen die je niet meer spreekt, om te ervaren dat we allemaal passanten zijn. Een plek die je voor even de jouwe mag noemen, totdat je de sleutel teruggeeft aan iemand die je vergevingsgezind toelacht.

PS: Aan de desbetreffende Amerikaanse spionnendienst die dit leest: zeg tegen jullie collega dat het me spijt van zijn koffertje.

Bekijk hier de column op de website van Het Parool.

Of klik hier om terug te gaan naar de overzichtspagina ‘Schrijvershotel’.

Wilt u ook verblijven in het schrijvershotel?
Geniet van een unieke ervaring in het Ambassade Hotel met deze speciale arrangementen of kom de bibliotheek bewonderen na een bezoekje aan ons zonnige terras aan de Herengracht!

Wat is een schrijvershotel zonder schrijvers? Een pen zonder inkt? Gedurende zes maanden wordt er wekelijks een auteur uitgenodigd voor een verblijf in het Ambassade Hotel en beschrijft daar hoe het schrijverschap in deze tijd voor hem of haar is. Het Parool publiceert de columns wekelijks.

Wat is een schrijvershotel zonder schrijvers? Een pen zonder inkt? Gedurende zes maanden wordt er wekelijks een auteur uitgenodigd voor een verblijf in het Ambassade Hotel en beschrijft daar hoe het schrijverschap in deze tijd voor hem of haar is. Het Parool publiceert de columns wekelijks.

‘We zijn met z’n allen meer naar binnen gekeerd,’ zegt mijn schrijvende vriendin. Ze maakt er een beweging bij alsof ze luiken voor haar gezicht sluit. ‘Ieder op zijn eigen eilandje. Kopschuw geworden, huiverig voor overwaaiende bacillen uit medemensadem.’

Ik zit tegenover haar met een flinke bel chardonnay. De tweede. Hoe strenger de maatregelen, hoe hoger mijn drankrekening. Mijn vriendin is een risicogroeper, maar nu heeft ze haar tweede prik gehad en ik ben net herstellende van twee weken valreep-corona. Dus het kan weer. We hebben zelfs geknuffeld – de gezichten afgewend, want je weet maar nooit.

‘Ik ben een kluizenaar geworden die opziet tegen menselijk contact,’ gaat ze verder. ‘Iemand die opnieuw moet leren om gasten te ontvangen. Hoe snel is dat gegaan?’

Ik knik en neem een slok. En nog eentje. Vluchten deed ik steeds in mijn schrijfwerk, al vanaf mijn achtste dagelijks; verdwijnen achter de woorden en zinnen, opgaan in een wereld die je zelf creëert en die je dus wèl begrijpt en kunt controleren.

‘Ik heb sommige mensen al anderhalf jaar niet gezien,’ zeg ik. ‘Je weet wel, vrienden met wie je naar de film gaat voor de discussie erna, of met wie je graag winkelt, of gaat lunchen in een hippe tent.’

Je durft op een gegeven moment ook niemand meer uit te nodigen, denk ik erachteraan, want de een drukt je bij binnenkomst aan de borst, briesend: ‘Je gelóóft die flauwekul toch niet!’ en door de ander word je subiet kaltgestellt omdat je twee gasten wilt ontvangen, terwijl Jaap en Mark één adviseren.

Die losvastvrienden, ik heb ze niet eens geappt. Wat moet je vragen? Iedereen gezond, lukt het nog een beetje daar? Ik mis ze, en ook weer niet. Ik ben het verleerd, denk ik, mensen. De luiken van mijn huis zijn gesloten en die van mijn hart ook een beetje.

Dit zou een ideale periode zijn voor schrijvers, lees ik steeds. Want die zaten toch altijd al thuis te typen. Voor hen verandert er niets. Maar voor mij veranderde alles. Schrijven doe ik in afzondering. Vier, vijf dagen zonder sociaal contact is normaal. Dus moet ik er af en toe op uit om te voorkomen dat ik murmelend onder een steen eindig. Húp, naar dat café, restaurant, de winkels, een festival, plekken waar je druppels sociale structuur kunt tappen als tegengif. En ‘verhaal kunt halen’, input voor je werk.

Maar alles is volgeboekt of doodgereguleerd en de mensen zijn knettergek geworden, om het hardst schreeuwend naar elkaar aan weerszijden van een ravijn waar ooit een veilig midden was.

Toenadering, ik hoop dat we het opnieuw kunnen leren. De huizen en de harten open; begrip, nuance en vertrouwen. Een nieuw, stevig fundament in dat midden, dat wens ik de lezer, de schrijver, de mens.

En tot die tijd is er chardonnay.

Bekijk hier de column op de website van Het Parool.

Of klik hier om terug te gaan naar de overzichtspagina ‘Schrijvershotel’.

Wilt u ook verblijven in het schrijvershotel?
Geniet van een unieke ervaring in het Ambassade Hotel met deze speciale arrangementen of kom de bibliotheek bewonderen na een bezoekje aan ons zonnige terras aan de Herengracht!

Wat is een schrijvershotel zonder schrijvers? Een pen zonder inkt? Gedurende zes maanden wordt er wekelijks een auteur uitgenodigd voor een verblijf in het Ambassade Hotel en beschrijft daar hoe het schrijverschap in deze tijd voor hem of haar is. Het Parool publiceert de columns wekelijks.

‘In een liefde zoeken de meesten een eeuwig thuisland, een enkeling echter het eeuwige reizen.’ (In einer Liebe suchen die meisten ewige Heimat. Andere, sehr wenige, aber das ewige Reisen.)

Eigenlijk had ik dit citaat van de Duitse filosoof Walter Benjamin, die op 26 september 1940 in Portbou zelfmoord pleegde, als motto bij mijn nieuwe roman willen opnemen, maar het past nog beter bij een reeks verhalen over het Ambassade Hotel in Amsterdam, daarmee indirect over alle hotels, het hotelwezen zelf.

Hoe moeten wij een eeuwig thuisland begrijpen in de context van de liefde voor een persoon? Zou al het nationalisme een toevluchtsoord zijn voor mensen die tevergeefs hun eeuwige thuisland zochten in een mens en toen dat op een teleurstelling uitliep zich maar hebben gewend tot het land waar ze toevallig geboren zijn? Nog afgezien van de vraag welke liefde precies eeuwig is.

Vermoedelijk is het goed de hartstocht, die graag geconsumeerd wordt op hotelkamers, te scheiden van liefde, die eerder een onderkomen zoekt in woon- en slaapkamers, vestibules en opberghokken. Het is een menselijke eigenaardigheid, en een tragische, om hartstocht met liefde te verwarren, zoals wij ook graag geloven dat vrijheid en gelijkheid hetzelfde zijn, op zijn minst dat het een tot het ander leidt.

Ik heb niet alleen in de liefde, maar ook in het schrijven, in het leven het eeuwige reizen gevonden. Waarbij ‘eeuwig’ weinig anders hoeft te betekenen dan levenslang.

Als de liefde verbonden is met de behoefte een thuis te vinden, wat dat woord ook moge betekenen, én met het verlangen te reizen, wat wel moet betekenen dat men het metaforische thuisland verlaat, dan kan het niet anders dan dat het hotel een symbiose is van reis en thuis, heimat en exil. Een compromis dus, maar ook een katalysator. Het verlangen wil grenzen overschrijden en het is precies het grenzeloze karakter van het hotel dat ons aanmoedigt dat ook te doen.

Grenzeloos, omdat het hotel een tussenstadium is. Kamer 93, kamer 18, men noemt het zijn kamer, maar over een paar dagen woont er iemand anders.

Het is toneel zoals het restaurant toneel is, alles is een ritueel, juist in het hotel, maar het ritueel heeft een hoog werkelijkheidsgehalte, het voert ons naar het leven, naar de sensatie van sterfelijkheid en tijdelijkheid, die vermoedelijk een voorwaarde is om überhaupt te kunnen verlangen naar een eeuwige heimat.

Schilderes Charlotte Salomon, die op 10 oktober 1943 in Auschwitz werd vermoord, stelde de vraag: ‘Leben? Oder Theater?’ Het hotel, als instituut, als opvangcentrum, als ziekenhuis, als toevluchtsoord, als schuldige plek en als onderduikadres, als kerk en als laatste illusie (de kamers van de andere gasten bevatten de levens die wij hadden kunnen leven) antwoordt: Leben und Theater.

Het Ambassade Hotel meer nog dan andere hotels.

Bekijk hier de column op de website van Het Parool.

Of klik hier om terug te gaan naar de overzichtspagina ‘Het schrijvershotel.

 

Wilt u ook verblijven in het schrijvershotel?
Geniet van een unieke ervaring in het Ambassade Hotel met deze speciale arrangementen of kom de bibliotheek bewonderen na een bezoekje aan ons zonnige terras aan de Herengracht!